ISO değerleri, fotoğraf makinelerinde yer alan sensörlerin ışığa karşı olan duyarlılıklarını belirlemede kullanılan ölçülerdir. ISO değerleri sayısal verilerle ifade edilir. İngilizce karşılığı International Standards of Organisations‘dır (Uluslararası Standartlık Örgütü).
DSLR makinelerde doğru pozlama yapmak için kamera sensörü yeterince ışığa ihtiyaç duyar. Işık ihtiyacını belirleyen ortam koşullarıdır. Tercih edeceğiniz fotoğraf makinelerinin ISO konusundaki yetkinliği sensörünün yapısı, görüntü işlemcisinin yeterliliği gibi nedenlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Gece çekim yapıldığında, ışık miktarı elverişsiz olacağından ISO ayarınızı arttırmaya ihtiyaç duyarsınız.
ISO Değeri Nasıl Değiştirilir?
ISO ayarları makinelerin üzerinden kolaylıkla yapılabilmektedir. Film kullanılan dönemlerde bu işlemleri yapabilmek için filmin değiştirilmesi gerekirken, günümüz fotoğraf makinelerinde bir tuşa dokunarak istediğiniz ISO değerini ayarlayabilirsiniz.
ISO ayarı marka ve modele göre makinelerde farklılık gösterebilmektedir. 50 ISO‘dan başlayıp, 102400 seviyelerine yükselen ISO ayarları mevcuttur.
Günümüz gelişmiş fotoğraf makineleri otomatik ISO seçeneğine sahiptir. Otomatik ISO kullanmayı tercih ettiğinizde makine, bulunduğunuz ışık koşullarına uygun bir değeri belirler ve fotoğrafta bu ölçüyü kullanır. Fotoğraf makinenizi manuel ayarda kullanıyorsanız, tüm ayarları kendiniz yapmanız gerekecektir.
Bir fotoğraf için çekim değerleriniz ISO 200, f/4 ve 1/125s ise bir sonraki çekim için ISO’yu 400 yaptığınızda pozlamanızın bir önceki ile aynı olmasını istiyorsanız yeni değerleriniz ISO 400, f/4 ve 1/250s olarak belirlenmelidir. ISO iki katı artırıldığında, pozlama da aynı oranda yarıya indirilmelidir.
Düşük ISO değerlerinde fotoğraf çektiğinizde, teknik yönden iyi bir fotoğraf elde edersiniz. ISO değeri 800’ün üzerine çıkmaya başladığında görüntüde noise (görüntü kirliliği) oluşmaya başlar, ki bu durum teknik yönden pek istenmeyen bir durum olacaktır. Yüksek ISO fotoğrafta renk doygunluğunu da azaltır.
Dikkat Edin
Fotoğrafçılıkta, eğer özel bir sebebi yoksa ISO değeri mümkün olduğunca düşük tutulur. Büyük boyutlu fotoğraf basımlarında da noise (gren) nedeniyle oluşan görüntü kirliliğinin belli olmaması için düşük ISO kullanımı tercih edilir. Yüksek noise nedeniyle kumlanma içeren fotoğrafları dijital ortamlarda satmak istediğinizde bu durum editörler tarafından fotoğrafınızın reddedilmesine sebep olabilir.
ISO Değerini Belirlemek İçin İpuçları
- Manuel ISO ayarını yaparken ortamdaki ışık ihtiyacını bilmeniz ve buna göre hareket etmeniz doğru bir fotoğraf elde etmenize yardım edecektir.
- Manuel ayar yaparken enstantane hızınızı ve diyafram açıklığınızı ISO değeriyle bağlantılı olarak ayarlamanız doğru bir yöntemdir.
- Güneşli bir günde çekim yaparken 100 ISO yeterli bir ölçüdür. Diyafram ve örtücü ayarlarınızı da bu koşullarda belirlemeniz gerekecektir.
- Güneş, bulutların arasından süzülerek geliyorsa, ISO ayarınızı ortamın ihtiyacına göre 200 ya da 400 yapabilirsiniz. Diyafram ve örtücü hızlarınız da yine koşullar doğrultusunda belirlenecektir.
- Flaş kullanımına ihtiyaç duyulan bir ortamdaysanız 400-800 ISO değeri size yardımcı olacaktır.
- Dijital SLR kameraların çoğunda 800 ISO’nun üzerine çıkıldığında görüntü kalitesinde bozulma görülmektedir.
- Ortam az ışıklı ve flaşa da izin verilmiyorsa (müzelerde olduğu gibi) ISO değerini 1600‘lerde kullanarak fotoğraf çekebilirsiniz.
- Bazen yüksek gren içeren fotoğraflar elde etmek istenebilir. Siyah-beyaz ve kumlu görüntüler elde edilmek istendiğinde kullanılacak yüksek ISO, fotoğrafçının tercihi doğrultusunda uygulanabilecek bir yöntemdir. Fotoğrafta kumlanma etkisi oluşturmak istendiğinde ISO ayarı yüksek seviyelerde kullanılmalıdır.
- Hareketli bir görüntüyü dondurmak istediğimizde enstantane hızımızı arttırmak gerekecektir, bu da ISO değerinin yükseltilmesine sebep olacaktır.
- Ortamda ışık azsa, yüksek ISO tercih edilirken, ortamın ışığı fazla olduğunda ISO değeri düşük olacaktır.
- Düşük ışık koşullarında ISO değerini yükseltmemek için yapılması gereken, bir tripod kullanarak perde hızını yavaşlatmak olabilir ama bu durumda hareketli nesnelerde bulanık bir görüntü oluşacaktır.
- Flaş ve benzeri yapay ışık kaynaklarına sahipsek, yüksek ISO kullanmaya ihtiyacımız olmayacaktır.
